اینترنت اشیاء

به احتمال زیاد تا قبل از خواندن این مقاله واژه‌ی اینترنت اشیاء یا IoT به گوش شما خورده است و از آنجایی که شاید دقیقاً متوجه نشده اید که منظور از این واژه چیست و چه مفهومی را بیان می‌دارد، تصمیم به خواندن مقالاتی در این خصوص گرفته اید. همانطور که می‌دانید اینترنت انقلابی بود که آینده ارتباطات را برای همیشه تغییر داد.

اینترنت انتقال اطلاعات را به هر نقطه‌ای از دنیا با استفاده از سیستم‌های کامپیوتری و الکترونیکی برای انسان‌ها میسر ساخت. با گذشت زمان، انسان‌ها تکنولوژی‌های جدیدی را توسعه دادند که به آنها اجازه داد تا از نسل اول اینترنت به نسل فعلی که نسل چهارم اینترنت است حرکت کنند. نسل فعلی با مفهوم IoT مواجه است. در حال حاضر، اینترنت قادر به جمع آوری اطلاعات در مورد هر شخص و چیزی است که به آن دسترسی پیدا می‌کند. به عبارت دیگر، ما قادر به جمع‌آوری مقدار زیادی از داده‌ها بودیم ولیکن تا همین اواخر از اطلاعات تولید شده استفاده نکردیم. در جابجائی از نسل سوم به نسل چهارم اینترنت این امکان به وجود آمد تا دستگاه‌های شخصی با برقراری ارتباط با یکدیگر باعث شوند تا کل سیستم کارآمدتر و بدین ترتیب نسل چهارم اینترنت با مفهوم هیجان‌انگیز اینترنت اشیا یا IoT معرفی می‌گردد. در واقع واژه IoT به اتصال یک دستگاه به اینترنت اشاره دارد که البته منظور از دستگاه، مواردی به جز کامپیوترها و گوشی‌های هوشمند معمول هست. به طور مثال اشیاء می‌توانند خودرو، لوازم آشپزخانه، ردیاب‌های متصل به خودروها، انسان‌ها، حیوانات، ماشین‌های مکانیکی و دیجیتال و حتی مانیتورهای قلب باشند. از آنجایی که تکنولوژی اینترنت اشیا در حال توسعه و گسترش روز افزون است،  این مفهوم تأثیر عمده‌ای بر کسب و کار داشته و در آینده دستگاه‌های بیشتری به این لیست اضافه خواهند شد.

IoT یک شبکه از اشیاء متصل به اینترنت با شناسه‌های منحصر به فرد است که با استفاده از سنسورهای جاسازی شده در داخل آن‌ها قادر به جمع‌آوری و تبادل اطلاعات بر روی یک شبکه بدون نیاز تعامل انسان با انسان و یا انسان با کامپیوتر می‌باشند. به عبارت دیگر هر دستگاه مستقلِ متصل به اینترنت، با یک آدرس IP و یا شناسه منحصر به فرد که از مکان دیگر و از راه دور نظارت و یا کنترل می‌شود یک دستگاه اینترنت اشیاء می‌باشد. این دستگاه از همگرایی فن‌آوری‌های بی‌سیم، سیستم‌های میکرو الکترومکانیکی یا MEMS، سرویس‌های میکروسکوپی و اینترنت، ایجاد شده است. این همگرایی دیوار بین تکنولوژی عملیاتی یا OT و تکنولوژی اطلاعات یا IT را از بین برده است.

کوین اشتون، مدیر عامل مرکز Auto-ID در MIT در ارائه‌ای که برای شرکت Procter & Gamble در سال ۱۹۹۹ داشت به اینترنت اشیاء اشاره کرد: “امروزه کامپیوترها و به همین ترتیب اینترنت، تقریباً به طور کامل به اطلاعات انسان وابسته هستند. تقریباً همه ۵۰ پتابایت (یک پتا بایت ۱۰۲۴ ترابایت است) داده‌های موجود بر روی اینترنت، برای اولین بار توسط انسان با تایپ کردن، ضبط صدا یا تصویر ، فشار دادن یک کلید، گرفتن یک عکس دیجیتال و یا اسکن کردن یک بار کد ایجاد شده‌اند”. مشکل این است که انسان‌ها، زمان، توجه و دقت محدودی دارند. همه اینها به این معنی است که آنها در ضبط و ذخیره اطلاعات در مورد اشیاء در دنیای واقعی خیلی خوب نیستند. اگر ما کامپیوترهایی داشته باشیم که همه چیز را در مورد چیزهایی که باید بدانند، می‌دانستند یعنی داده‌هایی که جمع آوری می‌کنند بدون هیچ کمکی از طرف انسان باشد و بتوانیم همه چیز را شمارش و پیگیری کنیم آنگاه به طور چشم گیری میزان تلفات و هزینه ها را کاهش خواهیم داد و در واقع خواهیم دانست، چه زمانی چه چیزی نیاز به جایگزینی، تعمیر یا فراخوانی دارد.

با این حال، هر تکنولوژی جدیدی که ایجاد می‌شود، مزایا و معایبی نیز با خود همراه دارد. برخی از مزایای این تکنولوژی، افزایش پتانسیل فروش در کسب و کارها، افزایش امنیت خانواده ها، افزایش میزان ذخیره انرژی بوده و از طرفی برخی معایبی چون نقض حریم خصوصی افراد، وابستگی بیش از حد به فناوری، کاهش اشتغال و نظیر آن را به همراه آورده است. برندگان این مفهوم جدید صاحبان کسب و کارها و خانواده‌ها هستند، در حالی که بازندگان کارمندان و مصرف‌ کنندگان اند.

مزایای استفاده از اینترنت اشیاء

مزایای زیادی از ترکیب IoT در زندگی ما وجود دارد که می‌تواند هر روز به افراد، شرکت‌ها و جامعه کمک نماید. برای افراد این مفهوم جدید می‌تواند مزایایی در بسیاری از اشکال به شرح ذیل داشته باشد:

• سلامتی و بهداشت

ترکیب این سیستم و سیستم‌های پزشکی می‌تواند به صورت باورنکردنی‌ هم برای افراد و هم برای جامعه سودمند باشد. یک تراشه که می‌تواند برای هر فردی اعمال شود، به بیمارستان‌ها اجازه کنترل و نظارت بر علائم حیاتی بیمار را می‌دهد. با ردیابی علائم حیاتی آنها که به مفهوم تله مدسین Telemedicine است، می‌توان در صورت نیاز برای ارزیابی جدی و ضروری فرد اقدام نمود. همچنین بیمارستان‌ها در حال حاضر در تلاش برای استفاده از این تکنولوژی برای مراقبت از بیماران خود که در معرض خطر هستند، می‌باشند. با نظارت بر سلامت فرد، به آنها کمک می نماید که کدام افراد نیاز به مراقب و توجه بیشتری دارند.

• ایمنی

اینترنت اشیا به افزایش ایمنی افراد نیز کمک می‌نماید. به طور مثال سیستم‌های امنیت خانگی و ردیاب و مکان یاب خودرویی به افراد اجازه می‌دهند تا از طریق تلفن‌های همراه، سیستم‌های امنیتی و یا خودرو های خود را کنترل و مدیریت نمایند. از موارد دیگر استفاده از تکنولوژی سیستم پیشترفته GM OnStar است. سیستمی که در خودروهای GM تعبیه شده است و می‌تواند تصادف خودرو را تشخیص داده و به صورت اتوماتیک از طریق تماس تلفنی به ارگان‌های امدادی مربوطه اطلاع رسانی نماید و یا می‌تواند حرکت ماشین را ردیابی و مکان آنرا به مالک و یا سیستم امدادی، اعلام کند. بیشترین شاخه ای که در چند سال گذشته از این تکنولوژی بهره برده است، سیستم های مدیریت ناوگان و کنترل هوشمند خودروها بوده است. این مکانیزم با سرعت فزاینده ای رو به افزایش و کاربردی شدن پیش می‌رود. در این سیستم می‌توانید با هر ردیابی که حداقل های کیفیت را دارا باشد و به همراه یک رله قطع کن، سیستم امنیتی هوشمندی برای خودرو تعبیه نمود؛ تا در مواقع لزوم و در صورتی که خودوری سرقت شود، بتوان سیستم استارت خودرو را از طریق تلفن همراه و از راه دور قطع نمود. علاوه بر این امکان مشاهده مسیر حرکت و محل خودرو بر روی گوشی تلفن همراه نیز ممکن می‌شود.

• مالی

این ابزار می‌تواند به عنوان ابزاری جهت صرفه جویی در هزینه‌های خانواده‌ها نیز استفاده گردد. اگر لوازم خانگی شما قابل برنامه‌ریزی و کنترل از راه دور باشند، مصرف انرژی کاهش یافته و متناسب با آن در هزینه ها نیز صرفه جویی می‌شود.

• برنامه‌ریزی‌های روزانه

از طرفی اینترنت اشیاء می‌تواند در برنامه‌های روزمره‌ کمک کند، مثلا می‌توان وسایل خانگی را با تراشه ها و یا ابزارهای جانبی به گونه‌ای تنظیم کرد که فرد در هنگام خواب با تلفن همراه خود، تلویزیون و چراغ ها را خاموش نموده و چراغ خواب را روشن نماید. وقتی دستگاه‌های فیزیکی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند در واقع داده‌ها به صورت جداگانه جمع آوری شده و به اشتراک گذاشته می‌شوند و سپس به اطلاعاتی تبدیل می‌شوند که موجب کارآمدترن شدن سیستم فعلی گردد.

معایب استفاده از IoT

سه نگرانی مهمی که با مفهوم Internet of Things همراه است، عبارتند از:

• نقض حریم خصوصی افراد

• وابستگی بیش از حد به تکنولوژی

• از بین رفتن شغل‌ها یکی پس از دیگری

زمانی که اطلاعاتی در اینترنت قرار داده می‌شود برای همیشه باقی خواهند ماند. البته اقدامات امنیتی خاصی برای حفاظت از اطلاعات وجود دارد، اما همیشه احتمال دستبرد هکرها به این اطلاعات نیز وجود دارد. بنابراین اگر همه اطلاعات بر روی اینترنت ذخیره شود و هکرها به آن دسترسی پیدا کنند، می توانند از همه چیز در مورد زندگی شخصی شما اطلاع پیدا کرده و از آن سوء استفاده نمایند. این مفهوم اصلی نقض حریم خصوصی افراد است. این مورد در خصوص اطلاعات شرکت ها و سازمان‌ها نیز صادق است. اطلاعاتی همچون جمع آوری داده ها و ذخیره آنها با استفاده از IoT می تواند برای شرکت‌ها بسیار سودمند باشد.

مورد مهم دیگر در خصوص این تکنولوژی، ترس از وابستگی بیش از حد به تکنولوژی است. با گذشت زمان، نسل فعلی ما با دسترسی آسان به اینترنت و تکنولوژی بزرگ شده اند. با این حال، تکیه بیش از حد به تکنولوژی و تصمیم‌گیری بر اساس اطلاعات بدست آمده از آن می‌تواند در برخی از موارد مشکل ساز گردد.

در نهایت هر روز با اتصال بیشتر دستگاه‌ها به اینترنت، متناسباً شاهد از دست رفتن  شغل‌ها خواهیم بود. خودکارسازی، تاثیرات ویران کننده ای بر فرصت های شغلی کارگران و افرادی که دارای تحصیلات کمتری هستند، خواهد گذاشت. گاها بعضی از شغل ها را از بین خواهد برد همانطور که با اختراع خیلی از ماشین‌آلات اتوماتیک، شاهد از بین رفتن برخی از شغل‌ها بودیم.