گذر موقت چیست
شاید شما هم با دیدن خودروهای خاص خارجی در خیابان‌های کشور، این سوال را از خود پرسیده‌اید که آیا رانندگی با آن‌ها برای مدتی کوتاه در ایران امکان‌پذیر است؟ پاسخ مثبت است. این امکان از طریق مجوزی به نام «گذر موقت» فراهم می‌شود. اما گذر موقت چیست؟
به بیان ساده، این مجوز به خودروهایی که پلاک ملی ایران را ندارند، اجازه می‌دهد تا برای یک دوره زمانی مشخص و محدود، به صورت قانونی وارد خاک کشور شده و در جاده‌ها تردد کنند. این خودروها می‌توانند متعلق به ایرانیان مقیم خارج از کشور، مسافران خارجی (توریست‌ها)، سرمایه‌گذاران یا حتی خودروهای نمایشگاهی باشند. هدف اصلی از این طرح، تسهیل سفرهای زمینی و حضور موقت اتباع خارجی یا ایرانیان مقیم خارج با وسایل نقلیه شخصی‌شان است. البته، استفاده از این مجوز تابع قوانین گذر موقت بسیار دقیق و سفت و سختی است که نادیده گرفتن آن‌ها می‌تواند عواقب جدی، از جمله ضبط خودرو به عنوان کالای قاچاق، در پی داشته باشد.
همه چیز درباره ی خودروهای گذر موقت
وقتی از یک خودرو گذر موقت صحبت می‌کنیم، منظور وسیله نقلیه‌ای است که با مجوزی موقتی در کشور تردد می‌کند. درک جزئیات این مجوز برای جلوگیری از هرگونه مشکل قانونی اهمیت بالایی دارد. این خودروها، با وجود حضور فیزیکی در کشور، همچنان به عنوان یک کالای خارجی و «ترانزیت» شناخته میشوند و مالکیت کامل به معنای پلاک ملی بر آن‌ها اعمال نمی‌شود.
تمامی ویژگی‌های ضروری در ردیاب تلتونیکا فراهم شده است برای کسب اطلاعات کلیک کنید.
شرایط اصلی صدور مجوز
دریافت این پلاک برای عموم آزاد نیست. قوانین گذر موقت به طور واضح مشخص کرده‌اند که چه کسانی واجد شرایط هستند. متقاضی اصلی باید مدرکی دال بر عدم اقامت دائم در ایران ارائه دهد.
برای مثال، اتباع خارجی که به عنوان مسافر یا سرمایه‌گذار وارد ایران میشوند، می‌توانند برای این پلاک درخواست دهند. همچنین، ایرانیان مقیم خارج از کشور نیز به شرطی می‌توانند از این امتیاز استفاده کنند که حداقل سه ماه (یا در برخی منابع ۹۰ روز) پیش از ورود به کشور، در خارج از ایران سکونت داشته باشند. حضور فیزیکی مالک خودرو در زمان انجام مراحل اداری الزامی است.
اهمیت ضمانت‌نامه گمرکی
یکی از مهم‌ترین مراحل و شاید سنگین‌ترین بخش مالی ماجرا، ارائه ضمانت‌نامه به گمرک است. این ضمانت برای اطمینان از خروج قطعی خودرو پس از اتمام مهلت قانونی دریافت می‌شود. مبلغ این ضمانت‌نامه، سه برابر ارزش کامل خودرو تعیین شده است.
این مبلغ هنگفت به صورت سپرده نزد گمرک باقی می‌ماند. در صورتی که مالک، خودرو را در موعد مقرر و بدون هیچ تخلفی از کشور خارج کند، این مبلغ به طور کامل به او بازگردانده خواهد شد. اما اگر خودرو در زمان مشخص شده خارج نشود، این ضمانت‌نامه به نفع دولت ضبط خواهد شد و فرایند قانونی علیه مالک آغاز می‌شود.
خودروهای ممنوعه برای ورود موقت
اینطور نیست که هر خودرویی اجازه ورود موقت به کشور را داشته باشد. گمرک ایران لیستی از خودروهای ممنوعه را مشخص کرده است. بر اساس اطلاعات موجود، ورود خودروهایی مانند پورشه، بوگاتی، هامر، مازراتی و به طور کلی خودروهای تشریفاتی (بسیار لوکس) به صورت گذر موقت ممنوع اعلام شده است. بنابراین، پیش از هرگونه اقدام، باید از مجاز بودن مدل خودروی خود اطمینان حاصل کنید.
مدت اعتبار پلاک گذر موقت چقدر است؟
اعتبار این پلاک دائمی نیست و دقیقا بر اساس نوع متقاضی تعیین می‌شود. این بازه‌های زمانی معمولا غیرقابل تمدید هستند. در جدول زیر، مدت زمان مجاز برای گروه‌های مختلف آورده شده است.
نوع متقاضی | مدت اعتبار مجاز تردد |
ایرانیان مقیم خارج از کشور | ۵ ماه |
مسافران غیرمقیم ایران (اتباع خارجی) | ۵ ماه |
سرمایه‌گذاران خارجی | ۵ سال (با تایید مراجع مربوطه) |
ساکنان مناطق آزاد (برای تردد در سرزمین اصلی) | ۱ ماه |
استثنا: منطقه آزاد اروند | تا ۲ سال (بر اساس مصوبه تیر ۱۴۰۴) |
توجه به این بازه‌های زمانی بسیار مهم است، زیرا پس از اتمام آن، تردد خودرو غیرقانونی تلقی می‌شود.
نصب ردیاب خودرو یعنی آرامش خاطر در هر لحظه.
شرایط نقل و انتقال خودروهای گذر موقت
این بخش یکی از شفاف‌ترین و قاطع‌ترین بخش‌های قوانین گذر موقت است. خرید و فروش، واگذاری، اجاره دادن یا هرگونه نقل و انتقال خودرو گذر موقت به هر شکلی مطلقا ممنوع است و جرم محسوب می‌شود.
پلاک گذر موقت و مجوز ورود (دفترچه کارنه دو پاساژ) به نام شخص مالک صادر می‌شود و فقط و فقط خود او حق رانندگی و استفاده از خودرو را دارد. اگر پلیس راهور خودرویی با پلاک موقت را شناسایی کند که توسط فردی غیر از مالک در حال استفاده است، یا شواهدی مبنی بر خرید و فروش آن به دست آورد، بلافاصله وسیله نقلیه را توقیف می‌کند. این اقدام به دلیل جلوگیری از سو استفاده و فروش خودروهای خارجی بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی صورت می‌گیرد.
بنابراین، هرگونه آگهی فروش یا پیشنهاد خرید این خودروها غیرقانونی است و می‌تواند منجر به توقیف خودرو و عواقب قضایی برای خریدار و فروشنده شود. این خودروها پس از اتمام مجوز باید از کشور خارج شوند و قابلیت تبدیل به پلاک ملی (جز در موارد بسیار خاص و قدیمی مربوط به مناطق آزاد) را ندارند.
انواع پلاک گذر موقت
شاید این سوال پیش بیاید که آیا پلاک‌های موقت از نظر ظاهری یا دسته‌بندی با هم تفاوت دارند؟ بر اساس اطلاعات موجود، تمرکز قوانین گذر موقت بیشتر بر «نوع متقاضی» و «مدت اعتبار» است تا تفاوت ظاهری خود پلاک. با این حال، می‌توان مجوزهای ورود موقت را بر اساس گروه‌هایی که واجد شرایط دریافت آن هستند، دسته‌بندی کرد. درک این دسته‌بندی به فهم بهتر تعریف گذر موقت کمک می‌کند.
- مجوز اتباع ایرانی مقیم خارج: این رایج‌ترین نوع مجوز است که به ایرانیانی تعلق می‌گیرد که حداقل سه ماه در خارج از کشور زندگی کرده‌اند. این افراد می‌توانند تا ۵ ماه با خودروی خود در ایران تردد کنند.
- مجوز مسافران خارجی (توریست‌ها): اتباع خارجی که به عنوان گردشگر وارد ایران میشوند نیز می‌توانند مجوزی با اعتبار مشابه (۵ ماه) برای خودروی شخصی خود دریافت کنند.
- مجوز سرمایه‌گذاران خارجی: این یک مورد خاص است. سرمایه‌گذارانی که حضور آن‌ها در ایران توسط مراجع اقتصادی تایید شده باشد، می‌توانند مجوزی بلندمدت، حتی تا سقف ۵ سال، برای خودروی خود دریافت کنند.
- مجوز تردد مناطق آزاد: ساکنان مناطق آزاد تجاری (مانند کیش، قشم یا اروند) می‌توانند برای تردد خودروی پلاک منطقه خود در سرزمین اصلی (داخل کشور) مجوز موقت یک ماهه بگیرند. البته اخیرا برای منطقه آزاد اروند، این مهلت به ۲ سال افزایش یافته که یک استثنای قابل توجه است.
مدارک مورد نیاز برای دریافت پلاک گذر موقت
برای اینکه بتوانید پلاک موقت دریافت کنید، باید مجموعه‌ای از اسناد و مدارک را آماده و به مراجع مربوطه (گمرک و سپس مرکز تعویض پلاک) ارائه دهید. ناقص بودن هر یک از این موارد، فرایند را متوقف خواهد کرد. مدارک لازم برای گذر موقت عموما شامل موارد زیر است:
- پاسپورت معتبر مالک: برای ایرانیان، پاسپورت باید نشان‌دهنده سابقه حداقل ۹۰ روز سکونت در کشور مبدا باشد.
- گواهینامه رانندگی بین‌المللی: گواهینامه رانندگی ملی شما در ایران برای این خودروها اعتباری ندارد و حتما باید گواهینامه بین‌المللی معتبر داشته باشید.
- معرفی‌نامه رسمی از گمرک: این نامه تاییدیه ورود قانونی خودرو و پرداخت ضمانت‌ها است.
- مجوز عبور از کشور: سندی که نشان می‌دهد اجازه ورود به ایران به شما داده شده است.
- دفترچه کارنه دو پاساژ (Carnet de Passages): این دفترچه مانند پاسپورت خودرو عمل می‌کند و سندی بین‌المللی برای عبور و مرور وسایل نقلیه از مرزهای زمینی است.
- مدارک شناسایی و مالکیت خودرو: سند رسمی که مالکیت شما بر خودرو را در کشور مبدا اثبات می‌کند.
- فیش‌های پرداختی: رسید پرداخت هزینه‌های مربوط به صدور پلاک و سایر عوارض اداری.
توصیه می‌شود پیش از اقدام به سفر، با سفارت یا کنسولگری ایران در کشور مبدا یا مستقیما با گمرک ایران تماس بگیرید تا از آخرین تغییرات احتمالی در لیست مدارک لازم برای گذر موقت مطلع شوید.
برای خرید ردیاب موتور سیکلت با بالاترین کیفیت و بهترین قیمت کلیک کنید.
نحوه دریافت پلاک و هزینه‌ها
پس از ورود به مرز و انجام تشریفات گمرکی، فرایند دریافت پلاک آغاز می‌شود. این فرایند شامل مراحل اداری و پرداخت هزینه‌های مشخصی است.
مراحل اداری دریافت پلاک
فرایند دریافت پلاک پس از تایید گمرک، در مراکز تعویض پلاک انجام می‌شود. مراحل کلی به این صورت است:
- ثبت درخواست: مالک خودرو با در دست داشتن تمام مدارکی که در بخش قبل ذکر شد (به خصوص معرفی‌نامه گمرک)، به مرکز تعویض پلاک مراجعه می‌کند.
- بررسی مدارک: کارشناسان مرکز، اصالت و کامل بودن تمام اسناد، از جمله پاسپورت، گواهینامه بین‌المللی و دفترچه کارنه دو پاساژ را بررسی می‌کنند.
- پرداخت هزینه‌ها: متقاضی باید هزینه‌های مربوط به صدور پلاک و سایر وجوه اداری را پرداخت کند.
- صدور و نصب پلاک: پس از تایید نهایی، پلاک گذر موقت صادر شده و بر روی خودرو نصب می‌شود.
هزینه‌های دریافتی شامل چه مواردی است؟
هزینه‌های دریافت پلاک موقت به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود. بخش اول و سنگین‌ترین آن، همان ضمانت‌نامه سه برابر ارزش خودرو است که نزد گمرک سپرده می‌شود و (در صورت خروج به موقع) قابل بازگشت است.
بخش دوم، هزینه‌های اداری و جاری است که قابل بازگشت نیستند. این موارد شامل:
- هزینه پلاک‌گذاری (هزینه فیزیکی خود پلاک و خدمات صدور)
- هزینه‌های جانبی اداری
- حق تمبر و هزینه‌های مربوط به سیستم شماره‌گذاری
مبلغ دقیق این هزینه‌های اداری ممکن است بر اساس قوانین جاری تغییر کند، اما بخش اصلی هزینه، همان مبلغ ضمانت است.
جهت خرید و مشاهده انواع ردیاب کامیون با بهترین قیمت کلیک کنید.
قوانین گذر موقت و جرایم
دانستن پاسخ سوال «گذر موقت چیست» کافی نیست؛ بخش مهم‌تر، آگاهی از محدودیت‌ها و جرایم مرتبط با آن است.
آیا پلاک گذر موقت تمدید می‌شود؟
پاسخ کوتاه و قاطع: خیر. یکی از صریح‌ترین قوانین گذر موقت، غیرقابل تمدید بودن آن است. (مگر در موارد بسیار خاص مانند سرمایه‌گذاران که از ابتدا مجوز بلندمدت دارند). مالک موظف است قبل از اتمام تاریخ اعتبار درج شده در مجوز، خودرو را به گمرک تحویل داده و از کشور خارج کند. هیچ ساز و کاری برای تمدید این پلاک‌ها (مثلا برای ۵ ماه دیگر) وجود ندارد.
جریمه تردد غیرمجاز و عدم خروج
عواقب نادیده گرفتن تاریخ انقضا بسیار جدی است.
- اخطاریه و پرونده قاچاق: پس از اتمام مهلت، گمرک یک اخطاریه ۱۰ روزه برای مالک صادر می‌کند. اگر در این ۱۰ روز نیز خودرو تحویل نشود، پرونده قاچاق کالا برای مالک تشکیل شده، ضمانت‌نامه ضبط و خودرو تحت تعقیب قانونی قرار می‌گیرد.
- جریمه تردد روزانه: بر اساس نرخ‌های اعلامی در سال ۱۴۰۴، جریمه تردد خودروی گذر موقت که مهلت آن تمام شده باشد، بسته به نوع خودرو، روزانه بین ۳۴۶ هزار تومان تا بیش از ۱ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان تعیین شده است.
تبدیل پلاک گذر موقت به پلاک ملی ممکن است؟
در حالت عادی، پاسخ منفی است. خودرو گذر موقت با هدف خروج از کشور وارد شده و امکان تبدیل آن به پلاک ملی وجود ندارد.
اما یک استثنا وجود دارد که ارتباط مستقیمی با پلاک‌های موقت جدید ندارد. خودروهایی که پیش از تصویب قوانین جدید در مناطق آزاد (مانند قشم یا انزلی) پلاک شده بودند، تحت شرایطی خاص و با پرداخت هزینه‌های سنگین (شامل حقوق گمرکی، سود بازرگانی، مالیات و عوارض) می‌توانستند برای تبدیل پلاک منطقه آزاد به پلاک ملی اقدام کنند. این قانون ربطی به مجوزهای موقت ۵ ماهه توریستی ندارد.
در جدول زیر، جرایم اصلی مربوط به این خودروها آمده است:
نوع تخلف | جریمه / عاقبت قانونی |
اتمام اعتبار مجوز و عدم خروج | پس از ۱۰ روز اخطار، تشکیل پرونده قاچاق و ضبط ضمانت‌نامه |
تردد غیرمجاز روزانه (پس از اتمام مهلت) | جریمه نقدی سنگین روزانه (تا ۱.۷ میلیون تومان) |
خرید و فروش یا واگذاری به غیر | جرم محسوب شده و منجر به توقیف فوری خودرو می‌شود |
جمع بندی
در این مقاله تلاش کردیم به این سوال که گذر موقت چیست، پاسخی کامل دهیم. مجوز گذر موقت، فرصتی برای تجربه رانندگی با خودروهای خارجی در ایران است، اما این فرصت با مسئولیت‌های سنگینی همراه است. این یک مجوز کوتاه‌مدت، غیرقابل انتقال و غیرقابل تمدید است که به ضمانت‌نامه گمرکی سنگینی نیاز دارد. هرگونه تلاش برای دور زدن قوانین گذر موقت، از جمله خرید و فروش یا عدم خروج به موقع، می‌تواند منجر به از دست رفتن کامل خودرو و ثبت پرونده قاچاق شود.
طلوع آرین هوشمند، به عنوان معتبرترین ارائه دهنده سخت‌افزارهای ردیابی با برند تلتونیکا در ایران، صمیمانه از همراهی شما تا پایان این مقاله سپاسگزار است.
سوالات متداول
- آیا با پلاک گذر موقت می‌توان در کل کشور تردد کرد؟
بله، این پلاک مجوز تردد در کل سرزمین اصلی ایران را می‌دهد، اگرچه ممکن است در برخی موارد خاص محدودیت‌هایی وجود داشته باشد.
- آیا می‌توان پلاک گذر موقت را تمدید کرد؟
خیر، به هیچ عنوان امکان تمدید اعتبار پلاک گذر موقت (مانند مجوزهای ۵ ماهه) وجود ندارد و خودرو باید قبل از اتمام مهلت از کشور خارج شود.
- آیا گواهینامه رانندگی با پلاک گذر موقت متفاوت است؟
بله، برای رانندگی با خودرو گذر موقت، داشتن گواهینامه رانندگی بین‌المللی معتبر الزامی است و گواهینامه ملی ایران پذیرفته نیست.
- گران‌ترین بخش هزینه دریافت پلاک گذر موقت چیست؟
سنگین‌ترین بخش مالی، پرداخت ضمانت‌نامه به گمرک است که معادل سه برابر ارزش خودرو تعیین شده است. البته این مبلغ در صورت خروج قانونی خودرو، بازگردانده می‌شود.